خشایار شا(486-465ق.م)

یکی از پادشاهان مشهور سلسله ی هخامنشی، خشایارشا، فرزند داریوش اوّل می باشد. کامیابی های اوّل دوران پادشاهی خشایارشا، در جنگ با یونانی ها، موجبات غرور و غفلت وی را فراهم ساخت.

   شاه در اثر این پیروزی ها خوی جهانگیری را از دست داد و به عیش و خوشگذرانی پرداخت و این موضوع بزرگان پارس را نا خشنود ساخت.1

   نقل است: خشایارشا روز به روز اخلاق و شخصیّتش بیشتر از هم پاشیده می شد. او که نوه ی دختری کوروش بودبا بی توجّهی به امور، زمینه را برای توطئه علیه خود فراهم می کرد.

   عامل اصلی توطئه، شخصی بود به نام اردوان که به عنوان رئیس گارد های اختصاصی شاه انجام وظیفه می کرد.

   اردوان در هوای رسیدن به مقام شاهی بود و چون از عنایت و محبّت خشایارشا برخوردار بود از این موقعیّت استفاده ی زیادی نمود.2

   اردوان پیران خود را که هفت تن بودند با خود در توطئه ی قتل پادشاه شریک کرد، پس خشایارشا را در اتاق خوابش به قتل رساندند.

   اردوان پس از این رویداد، نزد اردشیر، پسر خشایارشا رفت و به وی گفت:« این امر، یک توطئه ی بزرگ خانوادگی است.»

   اردوان هنگامی که اردشیر را از فوت پدر آگاه کرد کوشید به او بقبولاند که قتل شاه، کار داریوش، برادرش می باشد و او برای رسیدن به تخت شاهی دست به این قتل زده است.3

   وقتی اردشیر به نیرنگ اردوان پی برد و بی هیچ ملاحظه ای او را کشت و وی را در آرزوی تکیه زدن بر تخت شاهی نا کام باقی گذاشت.4

   خشایارشا در سال 465 قبل از میلاد کشته شد. جسد او را به آرامگاه شاهان هخامنشی در نقش رستم بردند و در آنجا دفن کردند.5

1.تاریخ شاهنشاهی هخامنشی؛ اومستد،ا.ت، ترجمه محمّد مقدّم، ص 362.

2.تاریخ امپراطوری هخامنشیان؛ بریان، پی یر، ترجمه مهدی سمسار، ج2، ص 1186.

3.از آفرینش تا یزدگرد؛ کریمی بختیاری، سیروس، ص288.

4.گنجینه تاریخ ایران؛ رضایی، عبدالعظیم، ج5، ص278.

5.تاریخ ده هزار ساله ایران؛ رضایی، عبدالعظیم، ج1، ص227.